Om houten schrijnwerk tegen alle weersomstandigheden te beschermen én te verfraaien, kunnen we kiezen tussen (lak)verf, vernis, beits en olie.  In dit artikel hebben we het over beitsen, een iets minder toegepaste, maar bijzonder oude techniek.

Wat is beits?
Beits wordt gebruikt om hout kleur te geven en bescherming te bieden tegen zonlicht
en andere weersomstandigheden. De vloeistof dringt net als olie deels in het hout in (in tegenstelling tot lak en vernis) en kan op verschillende manieren worden aangebracht (borstel, verfspuit).

Afhankelijk van het soort beits (en de kwaliteit) moet een afwerking met beits om de
twee tot vijf jaar worden herhaald. ***

Beits is samengesteld uit bindmiddel, kleurstof (pigmenten), oplosmiddelen en additieven. Als bindmiddel zijn er verschillende mogelijkheden zoals ossenbloed, eigeel, cellulose, nitrocellulose, acrylaten en diverse dispersies. Het aantal kleuren (pigmenten) is nagenoeg onbeperkt. Kleuren kunnen afkomstig zijn van mineralen uit de grond zoals steenrood uit ijzer, oker uit cadmium, wit uit loodoxide, groen en zwart uit koper, en blauw uit arseen.
Ook uit planten en dieren kunnen kleuren gehaald worden zoals diverse soorten violet uit bessen, rood uit rupsen, enz. De formules om beitsen te kleuren zijn niet alleen
oud – vanaf 1262 werden er recepten vastgelegd -, het aantal mogelijkheden is onbeperkt. Er bestaan 396 soorten zwart, 84 soorten grijs, 235 soorten bruin, 412 soorten
rood, 270 soorten geel, 233 groen, 130 blauw, 96 bruinrood, enz. Als men weet dat er al met twee kleuren niet minder dan drie miljoen mogelijkheden zijn, dan
zijn de variaties (en imitaties) onuitputtelijk.

Soorten beitsen

Transparante beitsen kenmerken zich door een ‘klein’ bindmiddel en ‘kleine pigmenten’ (inkten). Er is een beperking in kleur, geen poriënbetekening en de beits zweeft deels in de blanke lak. Half transparante beitsen hebben een groter bindmiddel, bevatten kleine en grote pigmenten en kenmerken zich door een zeer breed kleurenspectrum.

De applicatie is meer persoonsgebonden (men kan ‘verdrijven’). Dit type is beschikbaar in zowel waterige als oplosmiddelhoudende versie en zorgt voor een goede poriënbetekening.
Transparanter maken kan met een transparant beitsmiddel. Versluierende beitsen hebben een zeer groot bindmiddel, grote pigmenten en zijn eveneens beschikbaar
in een zeer breed kleurenspectrum. De applicatie is sterk persoonsgebonden. Versluierende beitsen zijn in zowel water als oplosmiddel te maken, hebben een
goede poriënbetekening en versluiering, en kunnen zelfs dekkend verwerkt worden.  Transparant maken kan met een transparant beitsmiddel.

een éénpots transparatie beits die in alle kleuren kan gemengd worden is Herbol offenporig pro-decor

Dekkende beits  is verkrijgbaar in zowat alle kleuren en kan je goed vergelijken met verf, toch heeft beits eerst geen primer of grondverf nodig, maar kan deze onmiddellijk op het gewenste oppervlakte worden aangebracht.

Jotun Demidekk Ultimate Täckfärg is een zeer duurzame, watergedragen, dekkende beits voor zowel binnen als buiten.  Jotun Demidekk Ultimate Täckfärg heeft zelfs een onderhoudsduur tot wel 12 jaar  en behoudt de structuur van het hout door zijn hybridesysteem